Jak obniżyć temperaturę na poddaszu?

Wszyscy posiadający pokoje na poddaszu wiedzą jak dokuczliwe potrafią być upały w okresie letnim. Pomieszczenie przypomina wtedy bardziej saunę lub szklarnię niż miejsce, w którym chcielibyśmy spać czy odpoczywać, tym bardziej, iż w ostatnich latach w Polsce odnotowuje się coraz wyższe temperatury i panujące upały stają się naprawdę uporczywe. Dotyczy to w dużej mierze pomieszczeń na poddaszu wyposażonych w okna dachowe, przez które do wnętrza domu wpada wiele promieni słonecznych.

Jak sobie z tym problemem poradzić? Jednym z najbardziej skutecznych, ale jednocześnie najdroższych rozwiązań jest montaż klimatyzacji. Na szczęście jest też wiele tańszych i innych sposobów oraz wskazówek, dzięki którym jesteśmy w stanie obniżyć znacznie temperaturę w domu.

Światowa Organizacja Zdrowia z kolei uzależniła prawidłową temperaturę w pomieszczeniach do stanu zdrowia jego mieszkańców. Dla osób idealnie zdrowych optymalna temperatura w pokojach powinna wynosić minimum 18 stopni. Osoby starsze, chore i małe dzieci powinny przebywać w pokojach, gdzie temperatura utrzymuje się na poziomie 20 stopni. Górną granicą komfortu dla wszystkich grup wiekowych jest temperatura 24 stopni. Według zaleceń lekarzy temperatura w granicach od 20 do 22 stopni jest więc najbardziej optymalna dla pomieszczeń mieszkalnych. Wartości te dają uczucie komfortu cieplnego oraz sprzyjają utrzymaniu poziomu wilgotności w pokoju na poziomie 40 procent.

Postaramy się podsunąć kilka sprawdzonych pomysłów na to jak zadbać aby użytkowanie poddasza było przyjemne oraz komfortowe przez cały rok.

1. Docieplenie budynku

Być może tytuł brzmi bardzo kontrowersyjnie, ale zastosowanie docieplenia budynku może nas skutecznie, dosłownie i w przenośni odizolować od panującej na zewnątrz „gorączki”,  Ciepło zimą i przyjemny chłód latem wbrew pozorom zapewnić może nam właśnie odpowiednie docieplenie budynku na przykład styropianem czy wełną mineralną. W naszym klimacie zalecana grubość warstwy izolacyjnej to 15-20 cm. Izolacja cieplna działa bowiem dwojako- zimą zatrzymuje ciepło, a latem z kolei chroni wnętrze przed przenikaniem energii cieplnej do wnętrza domu i utrzymuje chłód wewnątrz domu. Taki sposób nie ochroni nas niestety przed nagrzaniem się domu podczas wielodniowych upałów. Prędzej czy później dom się w końcu nagrzeje i bez jego schładzania np. klimatyzacją, temperatura w domu i na zewnątrz się mniej więcej wyrówna. Docieplenie pomoże nam jednak utrzymać chłód wytworzony przez klimatyzację, dzięki czemu rachunki za energię elektryczną w związku z działaniem klimatyzacji będą niższe.

2. Zamknij okna-otwórz okna

Bardzo często w upalny dzień otwieramy okna, a to wielki błąd. To właśnie oknem do pomieszczenia dostaje się najwięcej gorącego powietrza. Słońce nagrzewa okna i szyby oraz znajdujące się w ich pobliżu meble i rośliny. W ciągu upalnego dnia należy zamknąć okna a otwierać je i wietrzyć pomieszczenia najlepiej wieczorem lub w nocy- najlepiej pozostawić je otwarte do rana. Rześkie poranne powietrze ułatwi nam wstawanie i przygotuje na kolejny upalny dzień. Okna wychodzące na wschód podczas upałów warto otwierać wczesnym rankiem i późnym popołudniem, a te z zachodniej części budynku otwieramy z kolei dopiero wieczorem.

3. Czy rekuperacją można chłodzić dom?

Właściciele nowych domów z instalacją rekuperacji (wentylacji mechanicznej) mogą próbować wykorzystywać ją w celu obniżenia temperatury. W upalne dni mamy tendencję to otwierania okien, drzwi balkonowych czy tarasowych, żeby wytworzyć powiew powietrza i uczucie chłodu. To jednak nie jest dobry sposób, ponieważ gorące powietrze z zewnątrz dostaje się do wnętrza domu. W budynku z rekuperacją zamiast otwierać okna można dostarczyć powietrze z zewnątrz ochłodzone powietrzem z wewnątrz. Wymiennik ciepła w rekuperacji zadziała odwrotnie niż w warunkach zimowych. Jeżeli temperatura w domu wynosi np. 22℃, a temperatura na zewnątrz 34℃ to powietrze o temperaturze 34℃ na czerpni jest dzięki wymiennikowi ciepła schładzane przez powietrze o temperaturze 22℃ wychodzące z domu. Dzięki temu zamiast powietrza o temperaturze 34℃, do domu wpada nam powietrze o temperaturze np. 28℃. Nowoczesne rekuperacje potrafią automatycznie sterować by-passem, na podstawie temperatury ustawionej jako wymagana, wewnętrznej i zewnętrznej.

Drugim sposobem jaki mogą wykorzystać posiadacze rekuperacji, szczególnie tych z funkcją by-pass i programatorem dziennym lub tygodniowym, jest próba jej uruchamiania i schładzania domu w godzinach  nocnych. W polskim klimacie, nawet w podczas letnich upałów temperatura w nocy zazwyczaj spada poniżej 20℃ i to jest na pewno dobry moment na jej obniżenie. Tak jest przynajmniej w teorii. Nasze własne doświadczenia nie wskazują jednak na jakąś szczególną skuteczność tej metody, ale zachęcamy do wypróbowania, nie ma nic do stracenia. Proszę tylko pamiętać o włączeniu by-passu lub trybu automatycznego by-passu, czyli skierowania strumienia powietrza poza wymiennikiem ciepła. Wtedy zimne powietrze z zewnątrz wpada bezpośrednio do domu i nie jest ogrzewanie od powietrza wychodzącego z domu. Dla zainteresowanych istnieją nakładki, agregaty chłodzące do rekuperatorów, ale ze względu na ich cenę i niższą skuteczność w porównaniu do klimatyzacji nie zyskały zbytniej popularności.

4. Osłoń od zewnątrz czyli markiza do okien dachowych

Bardzo skutecznym sposobem na zmniejszenie temperatury jest osłonięcie okien z zewnątrz, jeszcze zanim promienie słoneczne dotrą do szyby i później przenikną do wnętrza pomieszczenia. Dotyczy to również okien dachowych. Umożliwi to montaż markiz osłonowych. W przeciwieństwie do rolet wewnętrznych, markiza, dzięki budowie z wytrzymałej i odpornej na warunki atmosferyczne siatki, zatrzyma promienie słoneczne przed szybą nie dopuszczając do jej nagrzewania się a jednocześnie nie blokując światła słonecznego.

okno bez osłon g = 61% ( 0,61)
wg EN 410

okno z wewnętrzną roletą zaciemniającą g = 37% (0,37)
wg EN 13363-1

okno z markizą (w zależności od materiału) g = 4-14% (0,04 − 0,14)
wg EN 13363-1

Markizy do okien dachowych są stosunkowo niedrogie, ze względu na zestandaryzowane rozmiary i jednocześnie łatwe w montażu i eksploatacji. Tylko w niewielkim stopniu ograniczają widok oraz nie przeszkadzają w operowaniu oknem. Nieużywaną markizę wystarczy zwinąć do kasety i będzie całkowicie niewidoczna. Markizy do okien dachowych charakteryzują się bardzo korzystnym stosunkiem cena-efekt.

Rolety wewnętrzne nie sprawdzają się dobrze w ochronie przed upałami, ponieważ montowane są od wewnątrz i oddają ciepło promieniowania słonecznego do wnętrza pomieszczeń. Badania firmy FAKRO wykazały, że markiza do okien dachowych potrafi być 8 x bardziej skuteczna niż roleta wewnętrzna.

Rolety zewnętrzne są co prawda jeszcze bardziej skuteczne, ale mają dwie istotne wady: są dużo droższe od markiz oraz po zamknięciu w 100% zaciemniają pomieszczenie. Jest to zapewne zaleta jak nie mamy ochoty jeszcze wstać, a słońce zagląda nam już do sypialni o 4 nad ranem, jednak trudno sobie wyobrazić utrzymywanie rolet w pozycji zamkniętej przez cały dzień.

Poniżej kilka opinii zadowolonych użytkowników markiz:

A także kilka zdjęć zamontowanych markiz:

5. Wyłącz urządzenia elektryczne

Sprzęty domowe podłączone do prądu, wytwarzają dużo ciepła. Dlatego dobrze jest wyłączyć z gniazdek te, których akurat nie używamy.

Warto także zrezygnować z piekarnika czy kuchenki w ciągu dnia. Przygotowywanie posiłków w ciągu dnia dodatkowo podniesie temperaturę na poddaszu. Posiłki można przygotować dzień wcześniej najlepiej wieczorem i przechować je w lodówce a następnego dnia tylko odgrzać.

6. Zaprzyjaźnij się z roślinami i nawilżaczem

Jedną z metod na delikatne obniżenie temperatury na poddaszu, stosowaną już przez nasze mamy i babcie, jest zadbanie aby w pomieszczeniu znajdowało się dużo roślin. Paproci na przykład potrafią stworzyć  przyjemny mikroklimat dzięki czemu powietrze jest bardziej rześkie.

Podobne działanie mają nawilżacze powietrza. Wystarczy wlać zimną wodę do urządzenia i je włączyć aby w pomieszczeniu za chwilę unosiła się delikatna mgiełka i było o wiele przyjemniej.

7. Wentylatory i klimatyzacja

Pamiętajmy też o takich oczywistych oczywistościach jak wentylatory stojące, wiszące itp. Co prawda faktycznie nie obniżają one temperatury, ale na pewno dają uczucie chłodu. Jeżeli żadne z naszych sposobów nie pomogą, a temperatura jest nadal nie do wytrzymania, ostatnim rozwiązaniem pozostaje po prostu montaż klimatyzacji. Pamiętajcie tylko, żeby używać jej rozsądnie. Pozwoli to na oszczędności prądu i uniknięcie m.in. chrypki czy zapalenia krtani.

Przedstawiliśmy aż 7 sposobów na to jak obniżyć temperaturę na poddaszu. Jak widać nie musimy od razu inwestować w kosztowny system klimatyzacji czy kupować armii wiatraków. Najlepiej zacząć już w momencie budowy i zadbać o odpowiednie ocieplenie oraz pokrycie dachu, bo jak mawiają: Lepiej zapobiegać niż leczyć. A gdy jeszcze zaopatrzymy się w markizy do okien dachowych i nie dopuścimy gorących promieni słonecznych do szyby to spędzanie czasu na poddaszu będzie przyjemne i komfortowe w dzień i w nocy, przez cały rok.

Podsumowując:

• już na etapie budowy zadbaj o odpowiednie ocieplenie budynku
• korzystaj prawidłowo z rekuperacji
• zainwestuj w markizy do okien dachowych
• w upalny dzień nie wpuszczaj gorącego powietrza przez otwarte okna
• wyłącz nieużywane urządzenia elektryczne
• zaprzyjaźnij się z roślinami oraz nawilżaczem.