Kołnierz uszczelniający do okna dachowego- jaki wybrać?

Okna dachowe – świetny sposób na doświetlenie poddasza

Kołnierz uszczelniający jest niezbędnym elementem montażu okna dachowego. Na rynku jest bardzo dużo dobrych firm oferujących swoje produkty. Wiodącymi markami są VELUX, FAKRO, RoofLITE+, OptiLight, Skylight.

Na początku stajemy przed wyborem ile okien dachowych należy zamontować w naszym pomieszczeniu. Zajmowaliśmy się tym tematem w jednym z poprzednich naszych artykułów: „Jak dobrać rozmiar i ilość okien dachowych” . Musimy też zdecydować czy będą to okna drewniane czy plastikowe, 2-szybowe czy 3-szybowe, z nawiewnikiem lub bez nawiewnika.

Kolejnym pytaniem które pada jest: Jaki kołnierz uszczelniający jest potrzebny do montażu?

Miejsce, w którym okno styka się z dachem jest potencjalnym źródłem problemów, dlatego kołnierz uszczelniający pełni bardzo ważne funkcje takie jak:

• Szczelność – osłania przed wpływem czynników zewnętrznych  oraz stanowi barierę dla wody, wiatru, śniegu a także zabrudzeń
• Ciepło – standardowy kołnierz to zewnętrzna obróbka blacharska, która nie stanowi bariery termicznej, dlatego okno należy docieplić od wewnątrz, do czego służy gotowy zestaw izolacyjny. Dostępne są też ciepłe kołnierze, które połączone są z materiałem termoizolacyjnym
• Estetyka – kołnierz zawsze jest widoczny na dachu, jego elementy nie są małe a obróbka okna dachowego powinna jak najmniej rzucać się w oczy. Producenci dokładają wszelkich starań aby oblachowanie było starannie wykończone, profile elegancko zaokrąglone a ich kolor był zbliżony do najbardziej popularnych kolorów pokryć dachowych.

Kołnierz musi być odporny na naprężenia, które są wywołane pracą konstrukcji dachu. Musi być również odporny na odkształcenia pod wpływem wysokiej temperatury i naporu śniegu.

Okno dachowe WYMAGA kołnierza

Kołnierz uszczelniający, jest niezbędny do prawidłowego montażu  okna w połaci dachu i jest zaprojektowany tak, by pasował do okien dachowych danego producenta, zapewniając trwałe i szczelne połączenie okna dachowego z pokryciem.

Elementy kołnierza są zaprojektowane bardzo precyzyjnie, są dostosowane zarówno do wymiarów okna jak i kształtu pokrycia dachowego. Każdy producent ma w swojej ofercie kilka typów kołnierzy uszczelniających oznaczonych pewnymi zaszyfrowanymi symbolami, jednak wszyscy klasyfikują je według tych samych kryteriów :

• pokrycie z jakiego wykonany jest dach – np. płaskie, profilowane, wysokoprofilowane, łuskowe
• sposób montażu okien – pojedynczo lub w zespoleniach (modułowo)
• głębokość na jakiej zostanie zamontowane okno – obniżona, zerowa, podwyższona
• rozmiar okna dachowego

Z czego zbudowany jest kołnierz uszczelniający?

Elementami podstawowymi kołnierza do okna dachowego są dwa profile boczne, element górny i element dolny, których budowa, wyposażenie dodatkowe i wielkość zależą od modelu okna, głębokości montażu, nachylenia dachu czy rodzaju jego pokrycia.

Woda spływająca z powierzchni dachu nad oknem…

… dostaje się na górną część kołnierza uszczelniającego…

… stamtąd spływa w prawo i w lewo do bocznych części kołnierza uszczelniającego…

… i dalej do dolnej części kołnierza uszczelniającego…

… aż wreszcie na płaszczyznę dachu poniżej okna.

• Z elementem dolnym kołnierza połączony jest pas uszczelniający czyli fartuch, który może być wykonany z blachy ołowianej lub kompozytu aluminiowego. Fartuchy z kompozytu aluminiowego bardzo szczelnie przylegają do pokrycia dzięki czemu bardzo dobrze prezentują się na pokryciach profilowanych i płaskich. Natomiast te z blachy ołowianej są sztywniejsze dzięki czemu są bardziej odporne na zrywanie i mogą być krótsze, co jest bardziej estetyczne. Ich długość uzależniona jest od rodzaju pokrycia dachowego.
• Rynienki odwadniające, umieszczone nad górnym elementem a czasem wzdłuż boków mają za zadanie odprowadzić poza obręb okna skropliny spływające po poszyciu.
• Kliny boczne- pasy gąbki lub pianki, czasem fabrycznie przyklejone do elementów bocznych, ale często stanowią odrębne elementy o przekroju trójkątnym lub trapezowym, których zadaniem jest osłona nieszczelności powstających wzdłuż boków okna. Wysokość klinów zależy od wysokości profilu pokrycia a w przypadku pokryć płaskich, które przylegają do poszycia, nie są one potrzebne.

Kołnierz uszczelniający a rodzaj pokrycia dachowego

Kołnierze spełniają swoje zadania tylko w przypadku gdy ściśle przylegają do pokrycia dachowego. Ze względu na różne pokrycia, producenci proponuję kilka typów kołnierzy uszczelniających

Kołnierze do pokryć płaskich

Są to najprostsze rodzaje kołnierzy, skutecznie pełniące rolę zabezpieczającą dla strefy podokiennej. Ich budowa jest prosta, złożone są z podstawowych elementów. Zwykle nie stasuje się w ich przypadku rynienek odwadniających, fartuchów czy klinów bocznych. Przedłużony element dolny wystarcza do zabezpieczenia strefy podokiennej. Wyprofilowania na elementach bocznych chronią przed nawiewaniem pod nie pyłu wodnego i są niewidoczne po położeniu pokrycia.

Kołnierze te stosowane są w przypadku dachów pokrytych np.: papą, gontem bitumicznym, płaską blachą panelową bez przetłoczenia.

Kołnierze do pokryć profilowanych

W przypadku blachodachówki, dachówki falistej czy trapezowej, profil odstaje od poszycia dachowego. Wysokość profilu/fali, jest to różnica wysokości pomiędzy najniższym a najwyższym punktem (patrząc od strony zewnętrznej dachówki) i nie przekracza ona zazwyczaj 45mm.

Takie pokrycia potrzebują szerokiej osłony strefy podokiennej, bez której woda wpływałaby w puste przestrzenie pod pokryciem. W tym wypadku, niezbędny jest fartuch, który należy szczelnie przykleić do fałd pokrycia. Niezbędne są również boczne kliny zapobiegające nawiewaniu pyłu, liści, śniegu i wpływaniu wody pod pokrycie.

Kołnierze do pokryć wysokoprofilowanych

Jeśli wysokość fali jest większa niż 45mm, zalecane jest użycie kołnierza do pokryć wysokoprofilowanych, którego fartuch powinien mieć długość nawet 22 cm.

Kołnierze do pokryć łuskowych

Łupki czy dachówka karpiówka choć wydają się teoretycznie płaskie, mają znaczną grubość, która utrudnia uszczelnienie strefy pod oknem. W tym wypadku można zastosować tradycyjny kołnierz do pokryć profilowanych ale niektórzy producenci wprowadzili do swojej oferty specjalne kołnierze o ciętych bokach przeznaczone do tego typu pokryć. Moduły takiego kołnierza układa się na przemian z pokryciem. dzięki temu okno jest lepiej zabezpieczone przed przeciekaniem. Liczba elementów ciętych zależy od wysokości okna. W zależności od grubości pokrycia, boczne elementy mogą być płaskie lub profilowane

Kołnierze z dodatkową termoizolacją

Ten typ kołnierzy jest coraz bardziej popularny, a ich zadaniem jest poprawa współczynnika przenikania ciepła dla całego okna dachowego, który jest ściśle określony „Warunkami Technicznymi- WT” obowiązującymi w Polsce. Ciepłe kołnierze chronią przed powstawaniem mostków termicznych i ocieplają okna nie tylko po stronie wewnętrznej ale również ponad poziomem łat, czego nie można osiągnąć podczas docieplania w sposób tradycyjny. Okno z takim kołnierzem może zatrzymać o 15% więcej ciepła w domu w porównaniu do okna z kołnierzem standardowym.

Można wyróżnić dwa rodzaje ciepłych kołnierzy:

1.Wszystkie elementy są podklejone materiałem termoizolacyjnym,

2. Zestaw izolacyjny stanowi odrębny element, który szczelnie łączy się ze standardowym kołnierzem podczas montażu. Docieplenia tego typu, dostępne są na rynku można nabyć w zestawach lub jako pojedyncze element:

• Folia paroprzepuszczalna– specjalna folia izolacyjna, paroszczelna montowana od środka pomieszczenia jako bariera dla ciepłego, wilgotnego powietrza, ponieważ jakiekolwiek zawilgocenie wełny izolacyjnej prowadzi do znacznego spadku jej właściwości termoizolacyjnych.
• Wełna termoizolacyjna- zaimpregnowana naturalna wełna owcza przeznaczona do wypełnienia przestrzeni wokół okna dachowego.
• Opaska izolacyjna – kształt i materiał, z którego jest zbudowana pozwala na dopasowanie do rozmiaru konkretnego okna. Zakładana jest od wewnętrznej strony ościeżnicy, a jej konstrukcja umożliwia szybki i łatwy montaż.

Kołnierze do zespoleń modułowych

Modułowy system zespoleń to rozwiązanie umożliwiające estetyczne i szczelne łączenie okien dachowych w grupy: poziome, pionowe i blokowe.

Jeżeli dwa lub więcej okien montowane jest obok siebie, mamy do czynienia z zespoleniem, a jedynym elementem dzielącym okna jest krokiew dachowa. Producenci okien dachowych mają w swojej ofercie specjalne kołnierze przeznaczone do tego rodzaju montażu okien dachowych.

Głębokość montażu okien dachowych.

Niektóre z firmy wyróżniają się dodatkowo spośród innych tym, że dają możliwość wyboru głębokości montażu okna w połaci dachu. Dzięki specjalnym kątownikom oraz frezowaniu, pozwalają na montaż nawet na trzech wysokościach:

• okno montowane powyżej połaci dachu,
• standardowa głębokość montażu,
• montaż obniżony

Linia przerywana to linia dzieląca obszar zimny i ciepły. Im większa część ościeżnicy będzie wystawała  ponad linię przerywaną, tym większe będą straty ciepła.

Głębsze wpuszczenia okna w połać, pozwala na lepsze docieplenie wokół okna i poprawia estetykę szczególnie w przypadku płaskich pokryć dachowych, choć nie zawsze jest to możliwe ze względu na rodzaj pokrycia dachowego.

Montaż okna dachowego – najczęściej popełniane błędy

Posiadanie okien dachowych jest znakomitym rozwiązaniem na doświetlenie poddasza. Należy jednak zachować wzmożoną czujność bo błędy popełnione w trakcie ich montażu mogą podczas eksploatacji okazać się katastrofalne w skutkach. Oto kilka najczęstszych przyczyn:

• Niewłaściwy dobór kołnierza uszczelniającego – taka sytuacja zdarza się rzadko, ale nie jest wykluczona. Gdy na pokryciu o profilu wysokim, zamontujemy kołnierz przeznaczony do pokrycia płaskiego, brak bocznych klinów, rynienek odwadniających i zbyt krótki fartuch (lub brak fartucha) doprowadzą do powstania przecieków.
• Wadliwa lub źle położona warstwa izolacyjna czy nawet jej brak – najczęściej stosowanym materiałem jest wełna, ale np. przemoczona, traci swoje właściwości izolacyjne.
• Nieprawidłowe ułożenie pokrycia dachowego – materiał pokryciowy za bardzo dosunięty do oblachowania sprawi, że nawet niewielkie zanieczyszczenie liśćmi czy igłami zablokuje odpływ wody a w konsekwencji przeciek.
• Brak obróbki skrajnych elementów – pokrycia o wysokim profilu, przed przyklejeniem fartucha, powinny być odpowiednio przygotowane- krawędź dachówki ścięta, a blachodachówka sklepana. Dzięki temu nie powstanie wgłębienie w fartuchu i nie będzie gromadziła się tam woda.
• Za krótki lub źle doklejony fartuch – do danego rodzaju profilu musi być dobrany fartuch o odpowiedniej długości- zalecanej przez producenta. Musi on również szczelnie przylegać do pokrycia.
• Zastosowanie starego kołnierza przy wymianie pokrycia dachowego – remont dachu wymaga wymontowania wszystkich okien dachowych. Po zakończonych pracach można je osadzić z powrotem, jednak kołnierze powinny być nowe. Stare mogą nie pasować do profilu nowego pokrycia a materiał termoizolacyjny i uszczelki znajdujące się w elementach kołnierza starzeją się szybciej niż oblachowanie.

Podsumowując, dostępnych jest wiele kołnierzy do różnych pokryć dachowych, które pozwalają zachować estetyczny wygląd dachu. Aby tak się stało ważne są prawidłowy dobór kołnierza i jego poprawny montaż. Wtedy kołnierz uszczelniający w pełni spełnia swoje funkcje. Dlatego bardzo ważne jest aby zakup okna oraz usługa montażu były wybrane świadomie. Dzięki temu produkt będzie niezawodny przez długie lata.

Gdy okno jest ciepłe i szczelne, pozostaje już tylko wyposażyć je w dodatki na okna dachowe takie jak rolety zewnętrzne lub wewnętrzne, które zaciemnią lub udekorują nasze poddasze. Natomiast jednym ze skuteczniejszych sposobów na obniżenie temperatury w pomieszczeniu, opisanych w naszym artykule „Jak obniżyć temperaturę na poddaszu?” są markizy na okna dachowe.